Po raz pierwszy Świdnicę nazwano miastem (civitas) w dokumencie pochodzącym z 1267 r. Nie jest znany dokument lokacyjny, ale przypuszcza się, że został wydany ok. 1250 r. W tym czasie Świdnica wchodziła w skład Księstwa Wrocławskiego.
W 1290 r. Bolko I Surowy podniósł miasto do rangi stolicy księstwa. Książę ten stał się protoplastą dynastii Piastów świdnickich. Na początku XIV w. miasto posiadało już mury obronne z sześcioma bramami, kościół parafialny i dwa klasztory. Wówczas Świdnica zasłynęła z produkcji doskonałego piwa, sukna i noży.
W latach 1326-1368, za panowania Bolka II Małego, ziemie Księstwa Świdnicko-Jaworskiego rozciągały się od Dzierżoniowa i Niemczy aż po Łużyce.
W 1392 r. księstwo przeszło pod panowanie czeskie. Okres panowania Piastów świdnickich przyczynił się do dynamicznego rozwoju miasta. Pod koniec XIV w. Świdnica liczyła około 6000 mieszkańców.
Zmiana przynależności państwowej nie miała wpływu na gospodarkę. Nadal kwitło rzemiosło i handel. Pod koniec XV w. Śląsk dostał się przejściowo pod panowanie króla węgierskiego Macieja Korwina. W Świdnicy odbywały się wielkie, znane nie tylko na Śląsku, targi bydłem i chmielem.
W 1526 r. cały Śląsk przeszedł pod panowanie Habsburgów. Pod ich rządami zaszły duże zmiany w życiu społecznym Świdnicy. Reformacja spowodowała, że większość mieszkańców przeszła na protestantyzm. Podczas wojny trzydziestoletniej (1618-1648), Śląsk uległ niemal całkowitemu spustoszeniu, a Świdnica, po wielokrotnych oblężeniach, pożarach i przemarszach wojsk, została kompletnie zrujnowana. Zniszczenia wojenne spowodowały załamanie gospodarki miasta.
W 1740 r. Śląsk został wcielony do państwa pruskiego. Wkrótce na podstawie decyzji króla Fryderyka II powstała twierdza świdnicka.
Ożywienie gospodarcze miasta nastąpiło dopiero pod koniec XVIII w., kiedy zaczęły powstawać pierwsze manufaktury. W drugiej połowie XIX w. powstało wiele małych zakładów przemysłowych. W 1844 r. do miasta doprowadzono linię kolejową z Jaworzyny Śl., później do Dzierżoniowa (1855 r.) i Wrocławia (1898 r.). Równocześnie zbudowano komunalne zakłady usługowe: gazownię (1863 r.), nową wieżę ciśnień (1876 r.) i elektrownię (1907 r.). Miarą rozwoju był wzrost liczby ludności – z około 15 tys. w 1852 r. do ponad 28 tys. w 1900 r.
W 1945 r., wkrótce po zakończeniu działań wojennych, do Świdnicy przybyła polska grupa operacyjna. W imieniu władz dokonała ona przejęcia i inwentaryzacji majątku poniemieckiego oraz przystąpiła do organizowania polskiej administracji. Ludność niemiecka została wysiedlona, a na jej miejsce napłynęli osadnicy polscy (przeważnie z terenów Małopolski i z Kresów Wschodnich)