Napisz lub zadzwoń:

Tychy

Pierwsza wzmianka o Tychach pochodzi z 1467r, została zamieszczona w protokolarzu pszczyńskim w którym zanotowano po łacinie “in Tichi”. Na dawnych pieczęciach Tychy znaczyły się herbem przedstawiającym róg myśliwski.

Osada położona w samym środku Puszczy Pszczyńskiej stanowiła dogodne miejsce do zarządzania lasami i organizowania polowań.

Od 1548r. Ziemią Pszczyńską władali potomkowie starośląskiej szlachty – Promnicowie. Za rządów Stanisława Promnica (dworzanina Zygmunta Augusta) zapoczątkowany został rozwój gospodarczy Ziemi Pszczyńskiej.

 Od XVII wieku Tychy były jedną z najzamożniejszych wsi Ziemi Pszczyńskiej. Już przed 1629 rokiem funkcjonował tu browar książęcy, uprawiano chmiel i jęczmień, w licznych stawach hodowano ryby, rozwijało się rzemiosło i przemysł (1640r – powstanie huty tzw. kuźni jaroszewickiej). We wzniesionym przez Promniców w połowie XVII wieku pałacu utworzono samodzielny urząd leśny, któremu podlegało 5 nadleśnictw i kilkadziesiąt leśniczówek.  W 1870 roku została wybudowana pierwsza linia kolejowa łącząca Tychy z Katowicami i Szopienicami przez Murcki oraz z Dziedzicami.

 W 1887 roku powstała jedna z pierwszych w Polsce Fabryka Celulozy Sulfitowej a następnie w 1898 roku został otwarty drugi tyski browar (Browar Obywatelski).

W Tychach w nocy z 16 na 17 sierpnia 1919 roku rozpoczęło się pierwsze Powstanie Śląskie. Działania powstańców zakończyły się zajęciem miejscowości. Podczas Plebiscytu większość mieszkańców opowiedziała się za przynależnością do Polski.

W 1922 roku na mocy traktatu wersalskiego Ziemia Pszczyńska wróciła do Polski. Tychy zaczęły rozwijać się i nabierać cech osady miejskiej. W okresie międzywojennym liczba ludności Tychów wzrosła do 11 tysięcy.

Gmina rozwijała swą infrastrukturę, powstał wówczas m.in. szpital (w latach 1928-30 gruntownie przebudowany), sierociniec, szkoły, poczta, liczne sklepy, gospody i restauracje oraz urządzenia sportowe z basenem i kręgielnią. 

Konsekwencją tego rozwoju było podjęcie 20 listopada 1933 roku przez Śląską Radę Wojewódzką uchwały o przyznaniu osadzie praw gminy miejskiej. Decyzja weszła w życie 1 stycznia 1934 roku.

Działania wojenne w 1939r. nie spowodowały zniszczeń na terenie Tychów, gdyż główne walki w tym regionie prowadzone były na odcinku Mikołów – Wyry. Włączenie Górnego Śląska do Rzeszy Niemieckiej doprowadziło do reorganizacji administracji. Tychy jako miasto włączone zostały do powiatu pszczyńskiego i w ramach Rejencji Katowickiej weszły w skład Prowincji Śląskiej, a po jej podziale w 1940 roku Prowincji Górnośląskiej.

Tychy zostały wyzwolone 28 stycznia 1945 roku w wyniku zaciętych walk, które miały miejsce w nocy z 27 na 28 stycznia i prowadzone były w bezpośrednim sąsiedztwie miasta oraz na jego obszarze. W czasie tych walk na terenie miasta zostało zniszczonych 26 zabudowań oraz wieża wodociągowa. Działania Gminy i jej mieszkańców w latach 1945 – 1950 koncentrowały się głównie na usuwaniu skutków wojny oraz na odbudowie gospodarczej.

Ziemia tyska była zawsze silnym ośrodkiem polskości, a ludność zamieszkała tutaj wielokrotnie manifestowała swój gorący patriotyzm i umiłowanie Macierzy, zdecydowanie przeciwstawiając się germańskiej przemocy poprzez m.in. kultywowanie polskich tradycji, aktywny udział w powstaniach śląskich oraz walce zbrojnej w okresie II wojny światowej.

Przyjęta przez Prezydium Rządu w dniu 4 października 1950 roku uchwała w sprawie rozbudowy miasta Tychy spowodowała gwałtowny rozwój ówczesnego 13 – tysięcznego miasteczka do nowoczesnego organizmu miejskiego jakim są Tychy obecnie. W wyniku tej rozbudowy już rok później (w 1951 roku) Tychy otrzymały ponownie prawa miejskie.

Przy tej okazji został w 1950 roku zmieniony herb miasta. Wcześniejszy złoty róg na błękitnym polu został zmieniony na czarny, lecz i ta wersja herbu nie pasowała ówczesnym władzom (nie oddawała “nowoczesnego, wielkomiejskiego charakteru Tychów”). Zastąpiono go wypełnionym czerwonymi cegłami murem, u góry znalazł się napis “Tychy” a w prawym górnym rogu był skrzyżowany pyrlik z żelazkiem. Herb ten przetrwał do 1989 roku, kiedy to herbem ponownie został róg na błękitnym polu.

Rozpoczęta w latach pięćdziesiątych rozbudowa Tychów stanowiła realizację planu budowy zaplecza mieszkaniowego dla Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, tak zwanej “sypialni GOP-u”. Tychy miały stać się pierwszym i największym miastem w systemie satelitów aglomeracji górnośląskiej, odciążając nasycony uciążliwym przemysłem GOP. Pierwsze osiedle “Nowych Tychów” powstało według projektu Tadeusza Teodorowicza-Todorowskiego, kolejne były już realizowane według projektu Kazimierza Wejcherta i Hanny Adamczewskiej-Wejchert.

W roku 1973 do Tychów zostały przyłączone Cielmice, Urbanowice, Jaroszowice i część Bierunia Starego. W następnych latach miasto zostało powiększone o pozostałą część Bierunia oraz Lędziny, Imielin, Chełm Śląski, Wyry i Gostyń. W 1977 roku dołączono Bojszowy, Jedlinę, Świerszczyniec, Międzyrzecze oraz część Kobióra a odjęto Imielin, Chełm Śląski i część Kopciowic. Powierzchnia Tychów wynosiła wtedy 271 km2.

W roku 1989 w wyniku przemian ustrojowych w całym kraju zmieniono również herb miasta, który nie był zgodny z zasadami heraldyki i kojarzył się z poprzednim systemem. Zastąpiono go srebrno – złotym rogiem na błękitnym polu. Ten herb jednak też okazał się niezgodny z zasadami heraldyki. Dlatego w roku 2000 nastąpiła kolejna zmiana. Uchwałą Rady Miasta z 1998 roku herbem został złoty róg z czarnymi okuciami z rzemieniem koloru złotego skręconym ku górze na błękitnym polu .

W 1991 r powierzchnia miasta została drastycznie zmniejszona z 271 km2 do 87,72 km2.