SIEDLCE
Pierwsza informacja o Siedlcach pochodzi z 1448 roku: wieś Siedlecz należała do parafii łukowskiej. Początek miasta zaś wiąże się z nazwiskiem Daniela Siedleckiego (Gniewosza de Szydlecz). Był on założycielem wsi Nowe Siedlce (obok wsi Siedlce, zwanej później Starą wsią), zapisanej później jako Nowa Siedlcza. Jego syn Stanisław Siedlecki dał tu początek parafii p.w. Św. Stanisława w 1532 roku. Po piętnastu latach Siedlce otrzymały prawa miejskie na mocy przywileju lokacyjnego opartego na prawie magdeburskim.
Liczne pożary w XVI i XVII wieku, najazd Tatarów w 1650 roku i niewiele późniejszy szwedzki “potop” zniszczyły miasto. W takim stanie stały się własnością rodu Czartoryskich. Otrzymała je w posagu Joanna z Olędzkich – ówczesnych właścicieli Siedlec – wychodząc za mąż za wojewodę wołyńskiego księcia Michała Czartoryskiego. Joanna i Michał Czartoryscy zadbali o ponowny rozwój miasta. Potwierdzał to wydany 1672 roku dokument, na mocy którego mieszczanom przyznano wiele gruntów i ulg w podatkach. Miasto sukcesywnie rozwijało się, by znów podupaść wskutek wielkiego pożaru w roku 1693.
Kolejny nowy właściciel – książę Fryderyk Michał Czartoryski – na wzór swoich przodków również wsparł Siedlce przywilejami nadanymi w latach 1693, 1727 i 1728, umożliwiając jego dalszą rozbudowę.
“Złoty wiek” w historii miasta przypadł na czas, kiedy objęła je we władanie córka księcia Fryderyka – Aleksandra z Czartoryskich Ogińska, żona hetmana wielkiego litewskiego. Księżna Aleksandra doprowadziła Siedlce w latach 1775 – 1798 do niebywałego rozkwitu urbanistycznego, gospodarczego i kulturalnego, a wzniesione owego czasu budowle stanowią dziś najświetniejsze zabytki architektury. Na dworze księżnej tworzyli znani poeci epoki Oświecenia, tacy jak: Franciszek Kniaźnin, Julian Ursyn Niemcewicz, Franciszek Karpiński, na przedstawieniach teatralnych zaś gościła elita z całego kraju. Księżna była mecenasem nie tylko wobec uznanych artystów ale też otaczała swą opieką uzdolnioną młodzież. Założyła balet złożony z dzieci jej poddanych, sławę zawdzięczał jej malarz Aleksander Orłowski, syn zatrudnionego w dobrach Ogińskich oberżysty. Dwukrotnie (w roku 1783 i 1793) gościła u siebie swego bliskiego krewnego – króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Jej zasługą było również utworzenie pięknego założenia ogrodowego w stylu sentymentalnym. Do dzisiaj park ten na cześć księżnej nazywany jest “Aleksandrią” i pełni rolę parku miejskiego.
Po bezpotomnej śmierci księżnej Ogińskiej, Siedlce łącznie z przyległymi dobrami stały się własnością puławskiej linii rodu Czartoryskich. W 1804 roku książę Adam Czartoryski zamienił je z rządem na inne dobra i tym samym Siedlce stały się miastem rządowym, a ponieważ wskutek rozbiorów znalazły się w zaborze austriackim, wkrótce ulokowały się tu władze cyrkularne. Funkcję najpierw stolicy departamentu (w czasach Księstwa Warszawskiego), a później centrum administracyjnego dla regionu pełniły Siedlce w dobie Królestwa Polskiego utworzonego po kongresie wiedeńskim. W latach 1815-1837 były stolicą województwa podlaskiego, a w latach 1867-1911 stolicą guberni siedleckiej. W drugiej połowie XIX wieku Siedlce, Warszawa, Małkinia i Hajnówka znalazły się na wspólnej linii kolejowej.
Miasto odegrało znaczącą rolę w historii walk narodowo-wyzwoleńczych. W okresie powstania listopadowego, ofensywa na Siedlce wojsk polskich pod dowództwem Ignacego Prądzyńskiego i Józefa Bema, mogła – po wcześniejszej zwycięskiej bitwie pod pobliskimi Iganiami – przesądzić o losach wojny. W lutym 1846 roku ważnym wydarzeniem było wystąpienie zbrojne Pantaleona Potockiego, który z oddziałem powstańców uderzył na rosyjski garnizon. Zchwytany, zginął na szubienicy, w miejscu której stoi dziś pamiątkowy krzyż.
Na podlasiu najdłużej toczyły się walki partyzanckie powstania styczniowego. Poniósł wówczas tragiczną śmierć przez powieszenie cywilny naczelnik województwa podlaskiego Władysław Rawicz. Dziś obok miejsca egzekucji mieści się szkoła nosząca jego imię. Po upadku powstania styczniowego podlasie odczuło wzmożoną rusyfikację, lecz mimo prześladowań społeczeństwo polskie nie poddawało się. Rozwijały się organizacje konspiracyjne, prowadzono tajne nauczanie, a w 1902 roku Siedlce zasłynęły z wystąpień młodzieży przeciwko nauczaniu religii w języku rosyjskim. Miasto stało się terenem patriotycznych manifestacji z zaangażowaniem wszystkich warstw społecznych. Ruch rewolucyjny w Siedlcach załamał się dopiero po największym w Królestwie Polskim pogromie Żydów, przeprowadzonym przez carską Ochranę w 1906 roku.
Istotne zmiany przyniósł wybuch I wojny światowej. W sierpniu 1915 roku Siedlce opuścili Rosjanie i rozpoczął się okres okupacji niemieckiej.
Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku miasto zaczęło się rozbudowywać poza granicami historycznego centrum, tj. w kierunku Piasków Zamiejskich i Piasków Starowiejskich. Na podzielonych gruntach Stara Wieś powstała dzielnica o willowej zabudowie nazwana Nowe Siedlce. Pomimo zastoju gospodarczego rozwijało się szkolnictwo. Administracyjnie Siedlce były stolicą powiatu wchodzącego w skład województwa lubelskiego. W 1939 roku liczyły 41 000 mieszkańców.
Okres drugiej wojny światowej odznaczył swoje piętno na stanie miasta, które zostało w połowie zniszczone, a ludność zdziesiątkowana. W 1944 roku miasto liczyło zaledwie 27 000 mieszkańców; większość miejscowych Żydów straciła życie w obozie zagłady w pobliskiej Treblince.
Po wojnie Siedlce bardzo długo odbudowywały się ze zniszczeń. Gospodarczy przełom nastąpił dopiero w 1970 roku, kiedy to w mieście powstały zakłady przemysłu ciężkiego i elektromaszynowego (Odlewnia Staliwa “Stalchemak”, “Mostostal”, “Mera-Błonie”, “VIS”, “FSO”). W 1969 roku otwarto tu Wyższą Szkołę Nauczycielską (aktualnie od 2010 r. Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny).
W 1975 roku wskutek reformy administracyjnej Siedlce stały się stolicą Województwa Siedleckiego, które zostało zniesione w ramach kolejnej reformy. Od 1999 r. Siedlce są miastem na prawach powiatu w województwie mazowieckim.
Na przełomie roku 2010/2011 oddano do użytku mieszkańcom Siedlec nowe zadaszone sztuczne lodowisko. W roku 2011 na siedleckich błoniach otwarto nowo wybudowany stadion piłkarski z trybuną na 3000 osób oraz czterema boiskami treningowymi. Aktualnie w trakcie budowy znajduje się aquapark z lokalizacją obok stadionu piłkarskiego.
Tekst pochodzi ze strony: www.siedlce.cc