W celu eksploracji niewielkiej powierzchni stanowiska archeologicznego dla potwierdzenia lokalizacji zabytku oraz określenia jego zasięgu wykonuje się badanie archeologiczne metodą sondażową. Celem badań jest weryfikacja istniejących stanowisk archeologicznych zewidencjonowanych w ramach AZP (Archeologicznego Zdjęcia Polski) oraz stanowisk niezlokalizowanych w trakcie wcześniejszych badań rozpoznawczych. Przeprowadzenie tych prac ma na celu jak najdokładniejsze rozpoznanie terenu inwestycji tak, aby w trakcie jej realizacji nie dochodziło do przestojów.
Sondażowe archeologiczne badania wykopaliskowe wykonywane są w wąskim zakresie dla inwestycji, na których powierzchni znaleziono niewielką ilość zabytków. Zgodnie z zalecaniami Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków wykopy mogą zajmować do 20% terenu, na którym planowana jest inwestycja. Jeżeli jednak przeprowadzony rekonesans wykaże, że na tym stanowisku znajdują się zabytki o istotnym znaczeniu dla kultury, ich powierzchnia będzie rozszerzona i zlecone zostaną szerokopłaszczyznowe badania archeologiczne.
Plan archeologicznych badań sondażowych
Badania archeologiczne metodą sondażową o charakterze przedinwestycyjnym, wyprzedzającym dotyczą inwestycji pn. „Budowa wschodniej obwodnicy m. Brzozowa – w ciągu drogi wojewódzkiej nr 886 Domaradz – Brzozów – Sanok”.
Projektowana droga zlokalizowana jest na wschód od zabudowań miasta Brzozów i południowy wschód od dzielnicy miasta Borkówka. Przebieg drogi koliduje ze stanowiskiem archeologicznym 15 (AZP 109-76/16).
Stanowisko Brzozów 15 (AZP 109-76/16) zgodnie z kartą ewidencyjną stanowiska (KESA) zlokalizowane na działce ewidencyjnej nr …….., która to działka objęta jest inwestycją.
Zgodnie z uzgodnieniami konserwatorskim (postanowienie WUOZ znak sprawy ……..) w całym pasie inwestycji, czyli na odcinku ok. 3,5 km należy przeprowadzić sondażowe badania powierzchniowe w celu weryfikacji i ewentualnego odkrycia nowych stanowisk archeologicznych.
Prospekcja terenowa odbędzie się na dostępnych polach ornych oraz terenach nieporośniętych roślinnością. W przypadku natrafienia na stanowisko archeologiczne zostanie naniesione jego położenie na szczegółową mapę. Określona ostanie jego przybliżona wielkość oraz zostanie sporządzona dla niego karta KESA. Znalezione zabytki po uprzednim oznaczeniu zostaną zabrane i wydatowane.
W obrębie stanowiska archeologicznego Brzozów 15 (AZP 109-76/16) należy przeprowadzić wyprzedzające badania sondażowe.
Wykop sondażowy zostanie założony w dwóch odcinkach długości 60 m każdy, w szerokości ok. 1,50 m. Tym samym odcinek przebadany sondażowo obejmie ok. 180 m². Odcinki przewidywanych badań zaznaczono na dołączonym planie.
Przewiduje się wykonanie sond określających miąższość humusu, a następnie mechaniczne oddarniowanie wykopów (na odcinkach porośniętych). Na polach ornych usunięcie warstwy ornej do uchwycenia stropów obiektów. Odsłonięte obiekty zostaną wyeksplorowane metodą „negatywową”. Całość prac dokumentowana będzie fotograficznie, rysunkowo i opisowo zgodnie z przyjętymi standardami.
Po zakończeniu archeologicznych badań sondażowych teren pozostanie nie zasypany, zostanie przejęty przez wykonawcę robót do dalszych działań inwestycyjnych.