Wczesne wzmianki na temat miasta Mielec pojawiają się już w XIII i XIV wieku w bulli papieża Grzegorza X z 1229 roku. Mielec powstał 17 marca 1457 roku, kiedy to król Kazimierz Jagiellończyk wydał zezwolenie na lokalizacje miasta pod nazwą Nowy Targ, jednak z niewyjaśnionych przyczyn Jan Mielecki, który to zezwolenie otrzymał nie założył miasta. Dokonali tego jego dwaj synowie Jan i Bernardyn aktem z dnia 18 XII 1470 roku. Ród Mieleckich był właścicielem miasta od czasu jego założenia, aż do roku 1771 kiedy wygasł bezpotomnie. Za jego rządów w mieście miał miejsce intensywny rozwój rzemiosła w 1522 roku powstała najstarsza organizacja cechowa – cech kowalski, następnie powstały cech krawiecki, szewski, garncarski, sukienniczy i tkacki. Kolejnymi właścicielami miasta byli Ossolińscy i Morsztyni. W 1775 Anna Osolińska poślubiła Jana Pieniążka wnosząc w posag odziedziczoną część miasta. Następnym właścicielem został Ignacy Suchorzewski poślubiając córkę Pieniążków Pauline. Suchorzewski odsprzedał dobra mieleckie Ludwikowi Starzeńskiemu w 1847, który z kolei pozbył się ich dziesięć lat później na rzecz żydowskiej rodziny Gross. Ostatnią znaną rodziną, która władała miastem Mielec była rodzina Oborskich w 1891 roku.
W 1853 roku Mielec został miastem powiatowym obejmującym obszar na którym znajdowało się 106 osad i 91 gmin kastralnych. W 1892 roku przy ulicy Kościuszki powstał budynek Rady Miejskiej oraz koszary żandarmerii. Rozwój powiatowego miasta przerwał ogromny pożar, który strawił 3\4 obszaru miasta. Katastrofa ta była podstawą do zwrócenia się do państwową o pożyczkę w wysokości 12 koron, a jej otrzymanie spowodowało szybki rozwój miasta. Na początku dwudziestego wieku rynek w Mielcu otoczony był rzędem murowanych kamieniczek, w 1902 roku wzniesiono gmach sądu, a w 1912 roku utworzono i zbudowano gimnazjum oraz siedzibę Rady Powiatowej. Rozwój miasta został zahamowany przez wybuch I wojny światowej, która to była przyczyną wielu zniszczeń i nadwyrężyła potencjał ludności powiatu mieleckiego. W latach międzywojennych wybudowano w mieście wiele brukowanych ulic, zakładów rzemiślniczych, placówek handlowych i prywatną elektrownię.
W 1934 roku region mielecki nawiedziła potężna powódź, która zniszczyła ponad 11 tysięcy gospodarstw. W 1936 roku w ramach rozwoju Centralnego Okręgu Przemysłowego powstała w Mielcu państwowa fabryka płatowców (Państwowe Zakłady Lotnicze – Wytwórnia Płatowców nr 2) gdzie rozpoczęto budowę samolotu bombowego PZL P-37 “Łoś”. Budowa zakładu lotniczego pociągnęła za sobą rozwój infrastruktury mieszkaniowej zbudowano osiedle dla pracowników fabryki oraz domy dla kadry kierowniczej.
Po wybuchu II wojny światowej miasto i zakład lotniczy dostał się w ręce okupanta. W latach 1939 – 1944 fabryka pracowała na rzecz hitlerowskiego przemysłu lotniczego produkując usterzenie do niemieckich samolotów bombowych od 1943 roku montowała samolot myśliwski He – 297.
Po wyzwoleniu miasta w 1944 roku powołano na terenie przedwojennych zakładów lotniczych Wytwórnię Sprzętu komunikacyjnego PZL Mielec. Zakład ten był podstawowym źródłem zatrudnienia dla osób na terenie Mielca i okolicznych gmin oraz ośrodkiem kształtującym życie w mieście. W okresie jego działalności wyprodukowano w nim ponad 16 tysięcy samolotów własnej konstrukcji oraz licencjonowanych głównie na eksport do byłego ZSSR. Ważnym faktem było istnienie w Mielcu prężnego ośrodka sportowego, którego wizytówką była drużyna piłkarska odnosząca wiele sukcesów na krajowej i zagranicznej arenie sportowej. Rozwój infrastruktury budowlanej zwrócony był głównie na budownictwo osiedli, budynków administracji publicznej oraz sieci dróg w mieście i okolicach.